!ससंदर्भ स्पष्टीकरण! - १

"But it's not who you are underneath, it's what you do that defines you."

संदर्भ -  प्रस्तुत वाक्य ख्रिस्तोफर नोलान दिग्दर्शित Batman Begins या चित्रपटातील आहे. ब्रूस वेन याची प्रेमिका कु. रेचल हे वाक्य ब्रूसला उद्देशून म्हणते. अनेक वर्षानी ब्रूस तिला काही सुंदर ललनांसोबत भेटतो, एका हॉटेलात. एकमेकांच्या डोळ्यात पाहून तेव्हा बालपणीचे वात्सल्य, आताची तीव्र आंतरिक ओढ आणि तरीही असहायता असे भाव दाटून येतात. त्यामुळे ब्रूस तिला सांगण्याचा प्रयत्न करतो की मी हा जो बोलतो -वागतो आहे तसा मी नाहीये. Inside, I am more! त्यावर रेचल हे वाक्य बोलते.


स्पष्टीकरण - तुम्ही काय करता त्यावरूनच तुमची परीक्षा होते, तुमच्या मनात काय भाव आहेत ते कोणी तपासत नाही. जीवनातील एक अमूल्य तत्वज्ञान इथे विषद केले आहे. ब्रूस मनातून कितीही चांगला असो, तो असा उनाडपणे उघड्या नागड्या पोरींसोबत हिंडल्यावर रेचालला असे वाटणे तसे स्वाभाविक आहे. परंतु या वाक्यातून हेही प्रतीत होते की मुली या बाह्य रूप-कृतीवरच अनुमान काढून मोकळ्या होतात. त्यामागे काय कारण असू शकते याचा साधा विचारही त्या करीत नाहीत. याला असमंजसपणा म्हणतात.

पण तरीही आचरणासाठी मार्गदर्शक ठरेल असा विचार श्री नोलान इथे मांडतात यात शंकाच नाही. आपल्या चित्रपटात क्षणोक्षणी आणि जागोजागी असे विचार पेरणे, हा नोलान यांचा छंदच आहे - आणि त्यामुळेच ते चित्रपट लोकांच्या मनात घर करून राहतात.

First tryst with second shift

What all you see is

black turned white;

Roads are the same and so are the workshops

Bustling with sounds - as they are during the day,

And here at night they keep it to themselves;

So as they poise; noise? they keep it at the bay!

Some are colored, better than The "GENERAL"

As fountain at the Cafe, dances yellow-red-green;

And the bays wear coats of majestic yellow lights

Even forklifts with beacons appear a convoy of Queen!

The GENERAL of the day, as he takes leave;

Things turn black, whatever color they might Be!

With lesser of people, and more of time;

Work is what you are left with, the only remaining plea!! :P

Sometimes The Unusual starts talking to you,

With a perspective, to defy what you thought, as the right!

So it is not the day which shows us the true colors

But what all you see, is merely Black turned White!

This poem emerged from the first tryst with second shift at TATA Motors, Ltd., Pimpri on 6th September, 2012.

ती गाते - कारण नाही

तो गातो - कारण नाही
ती गाते - कारण नाही

कुणी चित्र असे रेखाटे
जणू सजीव आहे वाटे
त्या रंग-आकृत्यां मधुनी
आगळाच गंधहि भेटे
असेच का घडले चित्र
त्यालाही कारण नाही !

कुणी काव्य करी नेटके
कुणी त्यातून मारी फटके
कुणी निव्वळ सौंदर्याला
पूजतो त्यात नेमके
पण असेच का ते झाले
ना त्याला कारण काही!

छिन्नीचा पहिला घाव
त्या पाषाणा निर्जीव
तो प्राण त्यामधी ओते
दगडाचा होतो देव
पण तीच आकृती का रे
कारण ना तयात पाही !

शहराची सुंदर रचना
मनोरम भवने नाना
कुणी वास्तुशिल्पी तो तज्ज्ञ
मन मोही ती कल्पना
पण ऐसेच का बरे आहे
त्या उत्तर मिळणे नाही !

गाणे असते स्वच्छंदी
जरी राग तयासी बांधी
परी कर्तृत्त्वास कलेच्या
नसते कारण-तट-बंदी
तो गातो - कारण नाही
ती गाते - कारण नाही